“Son nefesime kadar klam söylemek istiyorum”

İlk kez bir kasetçalardan duyduğu klam ile çocuk yaşta koyulduğu dengbêjlik serüveni, kendisi için bir tutkuya dönüşen ‘Faîkê Kifîfê’ olarak tanınan Faik Bilmez’in dileği son nefesine kadar klam seslendirmek.

Batman’ın Kozluk ilçesine bağlı Bekirhan Beldesi’nde yaşayan ve bölgenin en köklü Kürt aşiretlerinden biri olan Bekirhan (Bekıra) Aşireti, aynı zaman dengbejleri ile ünlü bir aşiret. Geçtiğimiz yıl 83 yaşındaki iken yaşamını yitiren ‘Denbêj Holi’ olarak bilinen Mehmet Akbaş’ın yanı sıra Mihemedê Xato (Holî) ve Faîkê Kifîfê (Faik Bilmez) gibi ünlü dengbejleri ile tanınan aşiret içerisinde isimleri tanınmayan birçok yetenek var. 59 yaşındaki Faîkê Kifîfê ise klamlarını kaldığı evinde seslendirmeye devam ediyor.

KAYYIMLA ÇALIŞMAYI REDDETTİ

Dengbêj Mihemedê Xato’dan (Holî) etkilenen Faîkê Kifîfê, kendi tarzı ile bölgede tanınan ve sevilen bir dengbêj aynı zamanda. Batman Belediyesi tarafından kurulan Dengbêj Evin’de çalışmalarını yürüten Kifîfê, 2016’da kayyım atamasıyla kapatılan ve 31 Mart 2019’daki yerel seçimlerin ardından yeniden açılan Dengbêj Evi’nde bir süre çalışmalarını sürdürdü. Belediye bu yıl içinde kayyım atanmasıyla dengbêj Kifîfê ve arkadaşları, kayyımla çalışmayı reddederek Dengbêj Evi’nden ayrıldı.

Klamlarını şimdilerde beldenin Taşlıdere (Holî) köyünün Doğancık (Kifîfê) mezrasındaki mütevazi evinde seslendiren Faîkê Kifîfê’nin dengbêjlik serüveni, daha 14-15 yaşlarında iken amcasına ait kasetçalarda duyduğu bir klamı ezberlemesi ile birlikte başlıyor.

İlk söylediği klamın “Huso Ne Reve” olduğunu ifade eden Kifîfê, o yaştan sonra klam söylemeyi bırakmadığını ve son nefesine kadar da klam söylemek istediğini dile getirdi. Kifîfê, dengbêjliğin kendisi için büyük bir tutku olduğunu ifade etti.

‘BENİMDİR DERSEM KIYMETİ KALMAZ’

1925 yılındaki Şeyh Said isyanı ile Bekıra köylerine yönelik askerlerin saldırıları sonucu yaşanan direniş ve trajediye ilişkin dengbêj Mihemedê Xato’nun seslendirdiği klamı genişleten Kifîfê, o gün yaşananları klamıyla bugüne taşıyor.

Dengbêjlikte klamın kime ait olduğunun önemli olmadığını söyleyen Kifîfê, “Eğer bir klamı siz yazdıysanız veya siz seslendirmişseniz, ilk olarak yine de benim dememelisiniz. Benimdir dersem, onun bir kıymeti kalmaz. Bu klamı herkes seslendiriyor. Dengbêjlikte esas olan o hikayeyi anlatmak ve gelecek nesillere aktarmaktır” dedi.

‘KÜLTÜRÜ BİRLİKTE YAŞATALIM’

Binlerce yıldır sürdürülen bir geleneğin içerisinde bir nefes olmanın gururunun, değerinin asla ölçülemeyeceğini ifade eden Kifîfê, önemli olanın bu geleneği yaşatmak olduğunu vurguluyor. Nefesinin yettiği güne kadar klam söylemeyi bırakmak istemediğini ifade eden Kifîfê, Batman’da kendisi gibi birçok dengbêjin olduğunu, onların da aynı amaca hizmet ettiğini, fakat kurumsal bir yapılaşma olmaması nedeniyle dengbêjliğin daha da ilerletilmediğine dikkat çekti.

Dengbêjliğin yaşatılması için çağrıda bulunan Kifîfê, “Dengbêjleri sadece ölünce değil, yaşarken kıymetlerini bilelim. Bu kültür hepimizin ise bu kültürü birlikte yaşatmaya özen gösterelim” diye seslendi.

MA / Metin Yoksu